Recenzja książki: Wyznania młodego pisarza (Umberto Eco)

Sięgnąłem po tę książkę, chociaż fanem Umberto Eco nie jestem (być może dlatego, że niezbyt dobrze znam jego twórczość). Zachęcił mnie tytuł – spodziewałem się czegoś, co będzie inspirujące, pouczające i naładuje mnie twórczą energią. Niestety „Wyznania młodego pisarza” to w przeważającej części nudna, akademicka dłubanina.

Na tyle, na ile znam Eco, mogłem się po nim tego spodziewać. W końcu jest pracownikiem uniwersytetu, profesorem i to w murach uczelni ukształtowała się jego benedyktyńska umysłowość. Pisarz ma zamiłowanie do detalu, faktu, systematyczności i systemowości (przez co rozumiem mocne i akcentowane osadzanie wszystkiego w szerokim kontekście). Nie są to cechy, które uznałbym za przywary w każdych warunkach, jednak w tego typu literaturze wszystko to odebrałem jako wielki minus.

Kwestia nastawienia i oczekiwań. Moja opinia oczywiście jest subiektywna. Pisząc o akademickiej naturze Eco, nie mogę mu zarzucić braku życia. On ekscytuje się tym, co robi. Jednak w moim odbiorze jest to życie mrówki, pracowicie gromadzącej wszystko, co znalazła w okolicy, ja zaś spodziewałem się raczej lotu motyla – ulotnego, zwiewnego i nieuchwytnego.

W swojej książce Eco skupia się na kilku kwestiach, między innymi na różnicy między pisarstwem kreatywnym a niekreatywnym. Zagadnienie obiecujące, niestety w jego wykonaniu wypadło blado jak lico mnicha całe życie ślęczącego nad mądrymi księgami.

Z „Wyznań młodego pisarza” wyniosłem niewiele. W głowie utkwiły mi głównie moje niezbyt entuzjastyczne wrażenia wywołane rozważaniami na temat roli wyliczeń w literaturze. Autor zajmuje się tym tematem w sposób iście akademicki, czyli systematycznie, szczegółowo i nudnawo. Podobnie jest z innymi poruszanymi wątkami. Kwestia gustu. Lubię literaturę konkretną, błyskotliwą i treściwą, więc odsłanianie tajemnic pokroju „pierwsze litery imion głównych bohaterów tworzą greckie słowo oznaczające nocnik, nocnik gromadzi nieczystości, a przecież o brak czystości sumienia w książce się rozchodzi” nie robią na mnie wrażenia. Ziewam. gdy to czytam.

Największym plusem „Wyznań młodego pisarza” są egzemplaryczne fragmenty powieści Eco. Językowe majstersztyki, z urzekającą melodią słowa. Tego odmówić mu nie mogę – pisze pięknie.