Katyń – słowo, które każdemu Polakowi kojarzy się z dwoma tragicznymi wydarzeniami: zbrodnią katyńską i katastrofą prezydenckiego samolotu. Przyczyny tragedii w Smoleńsku nadal są nieznane, warto zatem zagłębić się w historię z 1940 roku.

„Oprawcy z Katynia” to bogaty obraz polskiej historii sprzed 70 lat. Rosyjski dziennikarz przekazuje w niezwykle dokładny i skrupulatny sposób serie dat i nazwisk bezpośrednio związanych ze zbrodnią katyńską. Stara się nakreślić czytelnikowi przyczyny wydania poszczególnych rozkazów oraz ich rozległe konsekwencje. W toku swych rozważań, popieranych licznymi cytatami z rosyjskich akt, zapiskami polskich oficerów czy relacjami naocznych światków, Wladimir Abarinow przedstawia ogrom bestialskiej zbrodni, zatajanej przez wiele lat.

Szczegółowe śledztwo, jakie przeprowadził dziennikarz, ukazuje cały przebieg zbrodni katyńskiej, od wydania wyroku, przez proces norymberski, aż po czasy współczesne. Abarinow w rosyjskich archiwach poszukiwał odpowiedzi na pytania o przyczyny mordu, o wykonawców rozkazów, o motywy zatajania prawdy. Swoje dochodzenie kończy niezwykle odważnym wnioskiem, iż Katyń był „zbrodnią w celu przypodobania się Hitlerowi”. Ta teoria potęguje wrażenie okrucieństwa komunistycznej machiny, która decydowała o życiu i śmierci, nawet gdy w grę wchodziło wymordowanie ponad 20 tys. jeńców.

Dodatkowy rozdział, napisany w 2007 roku to mocna krytyka współczesnych władz rosyjskich. Abarinow bezpardonowo oskarża Gorbaczowa i Putina o opieszałość w wyjaśnianiu przyczyn mordu. Zarzuca im strach przed odpowiedzialnością za zbrodnie stalinizmu. Dziennikarz domaga się ujawnienia 63 tomów akt dotyczących sprawy katyńskiej, ponieważ tylko wtedy będzie można poznać całą historię śmierci polskich oficerów.

Książka, jak podkreśla sam autor, nie jest do czytania w tramwaju, wymaga odpowiedniego skupienia i refleksji, aby właściwie powiązać ze sobą fakty, daty i nazwiska. Lektura pozwala zrozumieć zbrodnie z „tej drugiej, rosyjskiej strony”, gdzie mimo wszystko również kryje się strach i ból.